In de Chinese geneeskunde betekent gezondheid niet slechts de afwezigheid van ziekte. Het lichaam wordt als gezond beschouwd als het in balans is, als er voldoende energie is en als die energie vrij kan stromen. Die energie wordt ook wel Qi of levenskracht genoemd. Als er onvoldoende Qi is, is er vermoeidheid. In dit artikel meer over wat je kunt doen om de Qi te voeden op weg naar energieherstel.
Gebrek aan Qi
Een gebrek aan Qi betekent een gebrek aan energie. Wanneer je een gebrek aan Qi – en de symptomen die daarbij horen – begrijpt, kun je tijdig ingrijpen. Symptomen die horen bij een Qi-gebrek zijn o.a.:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Spontaan transpireren
- Verlies van eetlust
- Een gezwollen tong
- Een zwakke pols
De Milt is de bron van Qi. De Milt zorgt er namelijk voor dat de voeding en dranken die we dagelijks consumeren, worden getransformeerd in voor het lichaam bruikbare energie. Wanneer er een gebrek aan Qi is, dan is de Milt waarschijnlijk aangetast in zijn functie om de Qi aan te maken. De Milt wordt gemakkelijk aangetast door slechte voeding, onregelmatig eten en fysieke uitputting, maar ook door te veel piekeren, mentale overbelasting en zelfs door te veel studeren.
Gebrek aan Bloed (bloedarmoede)
Bloed is ook Qi, maar dan in een meer dense vorm. Qi in de vorm van Bloed zorgt ervoor dat het Qi in de vorm van energie door de aderen kan stromen en het lichaam kan voorzien van energie. Tegelijkertijd zorgt de Qi ervoor dat het Bloed überhaupt door de aderen kan stromen. Zonder Qi is Bloed een inerte stof en is leven niet mogelijk. Bloed en Qi zijn dus nauw aan elkaar verwant en ze hebben elkaar nodig om beide hun functies te kunnen vervullen.
Omdat Bloed onder invloed van Qi wordt aangemaakt, kan er bij een gebrek aan Qi ook een gebrek aan Bloed ontstaan. In de Westerse geneeskunde kennen we dit als bloedarmoede. Dit houdt in dat er dan letterlijk een kleine hoeveelheid Bloed door het lichaam circuleert. Meer daarover in dit artikel dat ik er eerder over schreef.
Symptomen die horen bij een Bloed-gebrek zijn o.a.:
- Hoofdpijn
- Kouwelijk gevoel in het lichaam
- Chronische vermoeidheid
- Merkbaar verlies aan kracht
- Verzwakte mentale gemoedstoestand (lusteloosheid, depressie)
- Een bleke huid
- Een bleke tong
Een gebrek aan Bloed kan worden veroorzaakt door overmatige fysieke inspanning, slechte voeding, hevige menstruaties met veel bloedverlies, maar ook door acuut bloedverlies ten gevolge van bijvoorbeeld een bevalling, een operatie of een ongeval.
Gebrek aan Yang
Yang is een term die we in de Westerse geneeskunde niet kennen. Toch kunnen we het het beste vergelijken met de functies van het lichaam die ervoor zorgen dat het lichaam wordt verwarmd en geactiveerd. Het is ook een vorm van Qi. Een gebrek aan Yang ontstaat over het algemeen gemakkelijk gedurende de wintermaanden ten gevolge van een gebrek aan zonneschijn en de lagere temperaturen. Juist in die tijd wordt er dus een groter beroep gedaan op het Yang in het lichaam en raakt het sneller uitgeput.
Symptomen van een Yang-gebrek zijn o.a.:
- Koudegevoel in het lichaam
- Behoefte hebben aan warmte (warme kleding, warme voeding, warm huis etc.)
- Koude ledematen (ten gevolge van een slechte circulatie)
- Weinig energie
Een gebrek aan Qi, Bloed en/of Yang kunnen dus alle drie zorgen voor een gebrek aan energie. Hieronder vijf simpele tips die je kunnen helpen in jouw energieherstel en je weer fitter in je vel en blij te voelen.
1. Ga ’s avonds op tijd slapen voor snel energieherstel
Teveel slapen helpt niet per sé om je energie te herstellen. Dat klinkt misschien een beetje gek, want als je weinig energie hebt, wil je juist veel slapen. Ja toch? De hoeveelheid slaap is echter niet zo belangrijk als de kwaliteit van slaap. Daarbij geldt dat – volgens een oude gezegde – de uren voor 12 uur dubbel tellen. Dit heeft ermee te maken, dat je lichaam zich in de uren voor 12 uur beter herstelt. Het is het meest ‘yinne’ moment van de dag. Yin staat voor rust, kalmte en herstel. Na 12 uur ’s nachts begint het Yin af te nemen en neemt het Yang alweer toe. Daarom is het een goed idee om ’s avonds op tijd te gaan slapen. Het helpt je de volgende morgen fitter wakker te worden.
2. Verander waar nodig je dagelijkse voedingspatroon voor energieherstel op de langere termijn
Licht verteerbare maar voedzame voeding is essentieel bij energieherstel. Vette en suiker-rijke voeding kan het beste geheel worden vermeden. Dit verstoort namelijk de functie van de Milt, waardoor je juist hoofdpijn, vermoeidheid, zwaartegevoel, verteringsproblemen en lusteloosheid creëert.
Voeding die de Milt ondersteunen, zijn:
- Groentesoepen, bij voorkeur met oranje groenten zoals pompoen, wortel en oranje biet, maar ook rode en gele groenten doen het goed
- Gewokte of gestoomde groenten
- (Gedroogd) fruit zoals vijgen, dadels, rozijnen en abrikozen
- Peulvruchten zoals zwarte bonen, kidneybonen, adukibonen, rode linzen en kikkererwten
3. Doe gematigde lichaamsbeweging
Met gematigde lichaamsbeweging bedoel ik oefeningen waarbij je je wel inspant, maar waarbij je niet gaat transpireren. Zweet is een vorm van Qi en bij overmatige inspanning, waarbij je veel transpireert, verlies je dus veel Qi.
Yoga stimuleert lichaam en geest door verschillende poses, diepe ademhaling en meditatie. Het vergroot je fysieke en mentale kracht, herstelt je energie, verlaagt stress en verbetert je stemming. 2 tot 5 maal per week is ideaal. Dat kan in de studio, maar natuurlijk ook gewoon thuis op je mat.
Met Qi Gong kun je ook je levenskracht versterken door de combinatie van zachte bewegingen, ademhaling en meditatie. Het verbetert je balans, je focus, je bewustzijn, je energie en en je stemming. Ook kan het bijdragen aan het verminderen van angst, stress en ziekte. 20 tot 30 minuten per dag Qi Gong oefeningen doen, kan je heel veel opleveren. Is dit voor jou teveel en levert het eerder stress op? Doe het dan gewoon wat minder lang. Dát je het doet, is belangrijker dan hoe lang je het doet. Voelt 5 minuten goed voor jou? Dan doe je 5 minuten.
4. Mediteer voor energieherstel
Zitten met je ogen dicht. Waarnemen welke gedachten zich bij je aandienen en kijken of je die gedachten kunt laten gaan zonder erin meegevoerd te worden. Met meditatie is het de kunst om de stroom aan gedachten te vertragen zodat je puur kunt ‘zijn’ zonder ook maar iets van jezelf te moeten. Niet blijven hangen aan gedachten over het verleden. Geen aandacht voor zorgelijke gedachten over de toekomst. Alleen maar in het NU aanwezig zijn. Met meditatie vergroot je je bewustzijn en je perspectief op de dingen die er om je heen gebeuren. Het heeft vele voordelen voor je gezondheid, zoals groter zelf-bewustzijn, verhoogde immuniteit en een beter algeheel welbevinden. 5 tot 10 minuten per dag mediteren kan al wonderen doen.
5. Boek af en toe een reflexzone-behandeling 😉
Reflexzone-therapie is meer dan een massage. Het is namelijk niet alleen effectief op huid- en spierniveau, maar het werkt door tot in de organen. Door bepaalde organen, orgaansystemen en acupressuurpunten te stimuleren of te sederen, kan het lichaam in balans worden gebracht. Het resultaat is niet alleen ontspanning, maar een algeheel beter welbevinden, meer geaard-zijn en meer energie.
Tenslotte…
Iedereen is anders en elk lichaam reageert anders. Wat goed werkt voor mij, hoeft voor jou niet per sé een goede oplossing te zijn. Doe dus vooral wat goed voelt voor jouw energieherstel. En heb ik in dit artikel iets benoemd dat je nog niet kent, dan is het wellicht het uitproberen waard :).