Laatst vroeg een vriendin me welke tandpasta ik gebruik. Een logische vraag, want een goede gezondheid begint in de mond. Ik vertelde haar dat het mij eigenlijk niet zo heel veel uitmaakt welke tandpasta ik gebruik, zolang er maar geen fluoride in zit.
In mijn eigen zoektocht stuitte ik op meningen die nogal verdeeld zijn als het gaat over fluoride. Veel tandartsen raden het aan, omdat deze stof het tandglazuur sterker zou maken en dat je daarmee de kans op gaatjes in je gebit vermindert. Veel natuurgeneeskundige behandelaars raden het af, omdat we het ook via voeding en drinkwater binnen kunnen krijgen. Bovendien zijn er vandaag de dag veel andere tandpasta’s zonder fluoride om het gebit goed schoon te houden. Omdat de meningen zo verdeeld zijn en de informatie niet eenduidig is, vermijd ik persoonlijk de stof het liefst zoveel mogelijk.
9 effecten van teveel fluoride
Don Jeremy van het Holistic Dental Institute in de Verenigde Staten schreef een helder artikel over de negen effecten van een teveel aan fluoride. Dat artikel heb ik hieronder voor je vertaald en aangevuld met m’n eigen bevindingen.
1. Stapeling van fluoride in het lichaam
Het urineweg-stelsel, dat bestaat uit onder andere de nieren, urineleiders, blaas en urinebuis, is ontworpen om afvalstoffen te filteren en uit te scheiden. De nieren van een gezonde volwassene kunnen dagelijks slechts een gedeelte (ca. 50-60%) van de ingenomen fluoride uitscheiden. De rest stapelt zich op in het lichaam. De nieren van baby’s en kleine kinderen kunnen tot wel 80% van de ingenomen hoeveelheid opnemen in de botten. Naarmate je ouder wordt, neemt de fluoride-concentratie alleen maar toe. En hoewel fluoride de botmassa kan doen toenemen, zou de kwaliteit van het bot onder invloed van een verhoogde inname kunnen verzwakken.
2. Verhoogde kans op onvruchtbaarheid
Studies hebben aangetoond, dat hoge doses fluoride het mannelijke reproductie-systeem in dieren kan aantasten. In proefdieren was het sperma door de fluoride beschadigd en was de onvruchtbaarheidsgraad verhoogd. Onder werknemers die zijn/werden blootgesteld aan fluoride is de reproductie interessant genoeg ook verlaagd. Meer bewijs wijst in de richting van een verband tussen fluoride en vruchtbaarheid; een verhoogde onvruchtbaarheid is gebruikelijk bij koppels in gebieden waar de inname hoog is (bijv. via drinkwater).
Note: In Nederland wordt er sinds 1976 geen fluoride meer toegevoegd aan het drinkwater. Wel kan het nog steeds in het drinkwater aanwezig zijn. Wil je daar meer over weten, kijk dan eens op deze website of op deze website of vraag het na bij je lokale waterleverancier.
3. Aantasting van het brein
De wetenschap heeft in de afgelopen decennia een breed scala aan studies en testen op fluoride uitgevoerd. Sommige bevindingen duiden dat één van de meest beangstigende gevaren van fluoride is hoe het de functie van het brein kan beïnvloeden. Niet alleen remt het de ontwikkeling van het brein, maar het kan ook impact hebben op – en bijdragen aan de verandering van – gedrag. Studies hebben zelfs aangetoond, dat verhoogde inname symptomen en bijwerkingen gerelateerd aan de ziekte van Alzheimer kunnen veroorzaken.
Alhoewel er niet zoveel studies en onderzoeken zijn gedaan naar het verband tussen verhoogde inname en de effecten op het brein, doet het vergaarde bewijs vermoeden dat de stof zelfs het IQ kan aantasten. In gebieden met hoge inname is te zien dat naar verhouding een groter deel van de populatie een lager dan gemiddeld IQ heeft.
4. Vervroegde puberteit
Zoals hierboven aangegeven, kan fluoride de neurologische ontwikkeling negatief beïnvloeden. Het ruimtelijk inzicht en de epifyse kunnen er door worden aangetast. Omdat het de ontwikkeling van het brein aantast, zal het ook de productie van melatonine bij kinderen verminderen. Wanneer dit allemaal gebeurt, zullen kinderen eerder dan de gemiddelde leeftijd in de puberteit komen. Wetenschappers geloven dat fluoride zijn eigen rol speelt in de verlaging van de gemiddelde leeftijd waarop kinderen in de puberteit komen.
5. Fluorose
Fluorose is de verandering van het tandglazuur, dat ontstaat door een te hoge concentratie fluoride tijdens de ontwikkeling van het gebit in de leeftijd van 0 tot 8 jaar. Het is één van de meest alarmerende gevaren van fluoride, want het heeft impact op de lange termijn. Het treedt op wanneer je als klein kind teveel van de stof hebt binnen gekregen. Fluorose wordt gekenmerkt door de witte (of soms bruine of zwarte) vlekjes of strepen op de tanden. Er kunnen zelfs kleine putjes in – of afbrokkeling van – het glazuur ontstaan.
Terwijl vele tandartsen fluoride nog steeds associëren met het beschermen van het gebit tegen gaatjes en verval, zou het al die tijd ook nog wel eens de bron van het probleem kunnen zijn. Kinderen met ernstige problemen in de mond hebben vaak hogere concentraties aan fluoride in het lichaam.
6. Broze botten
Eén van de grootste gevaren van fluoride is dat het zich in het lichaam stapelt, met name in de botten. In gemeenschappen waar het drinkwater van fluoride wordt voorzien, hebben kinderen twee keer zoveel kans om problemen met de botten te ervaren. Dezelfde correlatie wordt gevonden tussen fluoride en het optreden van botbreuken (bij zowel kinderen als volwassenen).
Het is geen verrassing, dat er ook een correlatie is tussen ouderen, heupfracturen en hoge concentraties fluoride. Degenen met hoge levels aan fluoride in het lichaam hebben een grotere kans op heupfracturen, osteoporose en broze botten. Wetenschappers vermoeden zelfs, dat de jongere generaties van nu op een hogere leeftijd meer bot-problemen zullen ervaren vanwege de hoeveelheden fluoride die ze op jonge leeftijd al binnen krijgen.
7. Fluoride is mogelijk giftig
Er is een reden voor dat de Amerikaanse Food & Drug Administration (afgekort als FDA en equivalent van de EMA in Europa) op tubes tandpasta een etiket vereist waarop de consument gewaarschuwd wordt. Als je teveel tandpasta inslikt, kun je te maken krijgen met vergiftiging (en in extreme gevallen, vooral bij kleine kinderen, zelfs met de dood tot gevolg). Een tube tandpasta bevat dus voldoende fluoride om een klein kind het leven te kosten. Hoewel deze vorm van vergiftiging zeer zeldzaam is, kunnen lagere doses ook al symptomen van vergiftiging, zoals misselijkheid, braken, hoofdpijn en maagpijn veroorzaken.
8. Huidontstekingen
Sommige mensen ervaren het begin of een verergering van ontstekingen aan de huid door het gebruik van fluoride. Huidontstekingen jeuken meestal en zijn droog, rood en schilferig. De ontstekingen kunnen door verschillende zaken worden veroorzaakt. Het ontstaat gewoonlijk rond de mond, maar kan ook elders op het lichaam voorkomen. Wanneer je nieuwe huidproblemen ervaart die niet op een andere manier te verklaren zijn, dan kun je er baat bij hebben als je overstapt op fluoride-vrije tandpasta.
9. Verstoorde suikerstofwisseling
Dit kan worden beschouwd als één van de meest onderschatte gevaren van fluoride. Studies tonen aan dat de stof een negatief effect op de glucose- en insuline levels in het bloed kan hebben. Bewijs laat zien, dat mensen met een hogere concentratie aan fluoride in het lichaam ook een hogere concentratie aan glucose en een verlaagd niveau van insuline in het bloed hadden.
Wetenschappers zien een correlatie tussen fluoride en diabetes, in het bijzonder bij kinderen. Diabetes treedt op wanneer het lichaam aanhoudend hoge glucose-waarden en lage insuline-waarden heeft. Om deze reden raden vele artsen een tandpasta met fluoride in ieder geval af bij diabetische kinderen.
Enkele slotopmerkingen
Het feit dat fluoride in de meeste tandpasta’s een veelgebruikt ingrediënt is, wil nog niet zeggen dat het ook veilig is om te gebruiken. Het kan je blootstellen aan een verhoogd risico op allerlei bijwerkingen. Hoewel de stof je mogelijk beschermt tegen gaatjes, is het nog maar de vraag in hoeverre dit voordeel opweegt tegen de mogelijke nadelen zoals hierboven beschreven.
Neem jouw tandpasta eens onder de loep en doe verder onderzoek. Momenteel zijn er zoveel goede ‘alternatieve’ tandpasta’s zonder fluoride te verkrijgen, dat je echt het gevaar niet hoeft op te zoeken. In het blog van volgende week zal ik wat meer ingaan op het onderzoek dat ik zelf heb gedaan onder diverse verschillende tandpasta’s.
Mooie blog, helder en duidelijk. Dank je wel Suzan. Fluoride tast ook onze intuïtie aan en die is juist nu in zuiverste vorm zo nodig.