Gemberwortel in een lekkere curry, in een wok-gerecht of gewoon als verse kruidenthee. In blokjes, in plakjes of geraspt, met of zonder schil. Verse gemberwortel, in de Chinese kruidengeneeskunde ook wel Sheng Jiang genoemd, is een echte alleskunner. De smaak is vrij uitgesproken. Je houdt ervan of niet. Daar zit niet zoveel tussenin. Zelf heb ik het echt leren eten, vooral omdat ik in de loop van de tijd ook heb geleerd welke gunstige effecten verse gember op de gezondheid kan hebben. Dan ben ik zeker bereid om het te proberen :).
Toch is gember niet in elke situatie voor iedereen zomaar geschikt. Voorzichtigheid is geboden en er zijn ook een aantal contra-indicaties. Meer over de voors en tegens van gember in dit artikel.
De werking van gemberwortel op verkoudheid
Gember is verwarmend en vanwege de pikante smaak heeft het een verspreidende functie. Het bevordert in lichte mate het zweten. Het is daarom ook één van de specerijen die kan worden ingezet bij een beginnende verkoudheid. Goed om te weten met de huidige temperatuurschommelingen ;-).
Binnen de Chinese geneeskunde wordt er onderscheid gemaakt tussen verkoudheid van het Koude type en van het Warme type. De gemberwortel is goed in te zetten bij verkoudheid van het Koude type. Symptomen om op te letten zijn o.a.: koorts zonder transpiratie of lichte transpiratie, uitgesproken aversie voor koude (het liefst onder de deken willen liggen), pijn van het lichaam, pijnlijke, stijve nek, loopneus en afwezigheid van dorst. De gemberwortel zorgt ervoor dat je gaat zweten en dat je de ziektekiemen via het transpiratievocht snel het lichaam kunt uitwerken. Heb je symptomen als dorst en een zere keel, dan is gember niet geschikt.
Knap je na een aantal dagen niet echt op? Dan zijn de ziektekiemen waarschijnlijk al dieper het lichaam binnengedrongen. Dit is vooral te merken aan het feit dat de aversie voor koude weggaat en je de dekens liever van je afschudt. In dat geval kun je in plaats van gember beter citroen nemen. Citroen trekt de ziektekiemen verder het lichaam in waardoor je ze sneller via de ontlasting en de urine kunt uitscheiden.
De Maag en de Longen zijn gebaat bij gemberwortel
Gemberwortel heeft een gunstig effect op de Maag en dus de spijsvertering en het werkt goed tegen misselijkheid en braken. Ook bij zwangerschapsmisselijkheid en bij reisziekte en zeeziekte.
Ook verwarmt gemberwortel de Longen. In het Westen kennen we deze functie niet als zodanig, maar waar het op neer komt, is dat het goed werkt tegen hoest met (dunne, wittige) slijm. Slijm is als het ware een teveel aan vocht dat niet goed is getransformeerd en getransporteerd. De Longen dienen dan als een soort van reservoir waar de slijm wordt opgeslagen. Gemberwortel helpt om dit slijm op te lossen.
Gemberwortel is niet alleen maar gunstig…
Ondanks de genoemde gunstige effecten is gemberwortel toch niet in alle situaties voor iedereen geschikt. Als je bijvoorbeeld van jezelf al heel gemakkelijk en zonder al te veel inspanning zweet – en daarmee dus veel vocht verliest – dan is het beter om dat niet verder te stimuleren. Je krijgt er dan juist gemakkelijker een ander probleem bij en dat is een tekort aan vloeistoffen. Door een tekort aan vloeistoffen wordt het lichaam niet goed gekoeld, waardoor je op termijn ook Hitte-symptomen kunt ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan palpitaties (hartkloppingen), insomnia (’s nachts niet kunnen slapen) en menopausale klachten zoals opvliegers.
Een andere contra-indicatie is, wanneer je pas bent bevallen en daarbij veel bloed hebt verloren. Bloed is ook een vloeistof en de vloeistoffen wil je juist koesteren als je daar pas geleden veel van bent verloren. Hetzelfde geldt voor wanneer je last hebt van heftige menstruaties met veel bloedverlies.
Heb je recentelijk een operatie ondergaan waarbij je bloed hebt verloren? Ook dan is gemberwortel geen goede keuze. Hetzelfde geldt wanneer je een (buik)griep hebt gehad en met diarree en/of braken veel vocht bent kwijtgeraakt.
Kortom…
Gemberwortel is een veelzijdige keukenspecerij met een aantal mooie medicinale eigenschappen. Net als met chemische medicatie heeft het echter ook een aantal contra-indicaties. In die situaties dus even extra opletten.
Tenslotte: overdaad schaadt. Dat geldt voor alles: voeding, werken, medicatie, slaap, alcohol en zeker ook voor medicinale kruiden en specerijen. Afwisseling en balans zijn de sleutelwoorden. Bovendien is de werking van kruiden en specerijen – net als bij alcohol en medicatie – het krachtigst zolang het lichaam er nog niet teveel aan gewend is geraakt.