Groene smoothies: de voor- en nadelen

Groene smoothies zijn al een poosje helemaal ‘hip and happening’. Je kent ze wel: de groenkleurige sapjes die worden gemaakt van rauwe (groene) groenten, vers fruit, water en eventueel wat extra superfoods. Ze worden aangeprezen als één van de beste dingen die je kunt doen voor je gezondheid. Ze zitten vol met vitaminen, mineralen, antioxidanten en vezels en lijken daardoor op het eerste gezicht volstrekt gezond. Toch zijn groene smoothies niet alleen maar goed voor je gezondheid. Daarover meer in dit artikel.

De voordelen van groene smoothies

Eén van de grote voordelen van groene smoothies is wel dat je gemakkelijk meer groenten en fruit binnenkrijgt. 100 gram groenten en twee stuks fruit kun je al snel in een smoothie kwijt. Het is laag in calorieën, het drinkt gemakkelijk weg en het stilt bovendien de trek waardoor je minder geneigd bent om naar slechte voeding en tussendoortjes te grijpen. 

Ook in vergelijking met de meeste andere sappen en frisdranken zijn groene smoothies zeker geen verkeerde keuze. De meeste kant-en-klare sappen en vooral frisdranken zitten boordevol suikers. Aan een groene smoothie hoef je geen suiker toe te voegen, want het fruit dat erin zit, maakt de smoothie al zoet genoeg. Ideaal dus als je wel eens iets anders dan water of thee wilt drinken, maar toch niet te veel suiker wilt binnen krijgen.

Op de korte termijn kunnen groene smoothies ervoor zorgen dat je je energieker gaat voelen en dat je misschien ook wel wat gewicht kwijt raakt. Haar, huid en nagels gaan meer glanzen (wat een gezond teken is) en je voelt je lichter en lekkerder in je vel. Toch zijn groene smoothies geen oplossing voor een betere gezondheid op de lange termijn. Er zitten namelijk ook wel wat nadelen aan veelvuldig gebruik ervan. Hoe zit dat dan precies?

Voedingsstoffen versus kwaliteiten

In de Chinese geneeskunde kijken we niet zozeer naar de voedingsstoffen die er in voedingsmiddelen zitten. We kijken in plaats daarvan meer naar de kwaliteit van de voedingsmiddelen en het effect dat de voedingsmiddelen hebben op de levensenergie (Qi) en de spijsvertering. Zo heeft mango bijvoorbeeld een koude, bevochtigende en ontspannende kwaliteit. Gember daarentegen heeft een warme en verspreidende kwaliteit.

Als iemand nu een beginnende verkoudheid heeft, is het voor die persoon dan ook beter om geen mango te nemen. De mango draagt immers bij aan de koude (het verkoelt), het vertraagt de vertering en het draagt bij aan de vorming van vocht (denk bijvoorbeeld aan een loopneus, maar ook aan een ‘wattig’ gevoel in het hoofd). In die situatie is het dan beter om een kop verse gemberthee te drinken. De warme kwaliteit van de gember zorgt ervoor dat iemand gaat transpireren en de verspreidende kwaliteit zorgt ervoor dat de ziekmakende factor (bijvoorbeeld een virus) door het lichaam via de poriën naar buiten gewerkt kan worden.

Zo heeft elk voedingsmiddel bepaalde kwaliteiten die je in bepaalde situaties beter wel of juist beter niet kunt nuttigen. Dat gezegd hebbende, kom ik nu uit bij… 

De nadelen van groene smoothies

Groene smoothies kunnen om diverse redenen een negatief effect hebben op de spijsvertering. Als de spijsvertering niet optimaal werkt, heeft dat ook weer effect op je energieniveau en je algehele gevoel van welbevinden. Natuurlijk kan het niet zoveel kwaad als je af en toe de spijsvertering wat extra belast. Doe je dat echter continu, dan kan dat fysieke klachten gaan veroorzaken.

In eerste instantie kun je denken aan bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel, boertjes moeten laten tijdens of na het eten, zure oprispingen, vermoeidheid en een losse stoelgang. Duurt de belasting langere tijd voort, dan kunnen de klachten verergeren en leiden tot bijvoorbeeld koude-gevoel, zwakte van de armen en benen, neiging tot overgewicht, zwaartegevoel en oedeem.

De volgende elementen van een groene smoothie kunnen de spijsvertering negatief beïnvloeden:

1) Rauwe voeding

Groene smoothies worden gemaakt van rauwe groenten en vers (rauw) fruit. Bij rauwe voeding is het zo dat vooral de Maag en de Milt (het hart van de spijsvertering) harder moeten werken om de voedingsstoffen te transformeren. Als ze harder moeten werken, raken ze op een gegeven moment uitgeput en zullen ze trager gaan functioneren. Dat veroorzaakt de genoemde klachten.

2) Verkoelende en verslijmende voeding

Banaan is een veelgebruikte vrucht in groene smoothies. Het maakt de smoothie lekker zoet en romig. Echter, banaan heeft – net als mango – een verkoelende en bevochtigende werking. Als je al een zwakke vertering hebt, is het dan ook niet handig om regelmatig banaan te nemen. Het verzwakt de vertering immers nog meer. Heb je een sterke vertering, dan zul je minder snel last hebben van banaan. Gebruik je echter zeer regelmatig of dagelijks banaan (ook in de winter) dan kun je – zelfs met een sterke vertering – op termijn toch last krijgen. 

3) Koude voeding

Om een smoothie – vooral op warme zomerdagen – lekker koel te krijgen, voegen mensen vaak gekoeld water of zelfs ijsblokjes toe. Beide hebben een zeer verkoelende werking en verzwakken daarmee de spijsvertering.

4) Complexe combinaties

De meeste ingrediënten van een groene smoothie zijn op zichzelf vrij goed te verteren. De combinatie van ingrediënten kan echter maken dat een smoothie toch zwaar te verteren is, zeker wanneer er ook nog superfoods zoals cacaostukjes, macapoeder, gojibessen of chiazaad aan worden toegevoegd.

Verder is het zo dat bij een koude bereiding zoals een smoothie de ingrediënten niet echt met elkaar mixen om de vertering te ondersteunen. Bij de bereiding van een soep is dat bijvoorbeeld heel anders. Alle ingrediënten worden dan met elkaar gekookt en krijgen als het ware de tijd om elkaar te leren kennen. Hun kwaliteiten worden samengevoegd en getransformeerd in een maaltijd met een specifiek karakter. De soep wordt één geheel.

Bij een smoothie werkt het anders. De ingrediënten met verschillende kwaliteiten worden rauw bij elkaar in de blender gedaan. Dat kan heel lekker smaken, maar het mist de subtiele transformatie en het samenkomen van de kwaliteiten. Het resultaat is, dat de smoothie voor het lichaam zeer complex is en moeilijk om te verteren.

5) De combinatie van groenten en fruit 

Bepaalde voedingsmiddelen worden sneller verteerd dan andere. Meloen verteert bijvoorbeeld sneller dan banaan en fruit verteert over het algemeen sneller dan groente. Als je nu voeding met een verschillende verteringstijd door elkaar mixt (zoals dus groenten met fruit), dan blijft de mix net zolang in de maag totdat de voeding met de langste verteringstijd is verteerd. Het gevolg is, dat de voeding met een kortere verteringstijd langer in de maag blijft dan nodig, waardoor het gaat gisten. Gasvorming en een opgeblazen gevoel zijn het gevolg.

Zo maak je groene smoothies gezonder

Al met al zijn er dus een aantal goede redenen om de trend van groene smoothies opnieuw te bekijken en voor jezelf te evalueren. Heb je een sterk verteringssysteem en kun je best wel wat verkoeling gebruiken? Dan kun je de groene smoothies waarschijnlijk prima aan. Is je spijsvertering al wat verzwakt en heb je juist warmte nodig om het verteringsvuur brandend te houden? Dan zijn groene smoothies misschien niet de beste keuze. Althans, niet te veel en niet te vaak.

Ben je om wat voor reden dan ook ‘verslaafd’ aan groene smoothies en wil je deze voor geen goud meer missen? Dan kun je nog overwegen om ze een klein beetje aan te passen en beter ‘spijsverterings-proof’ te maken.

+ voeg een klein beetje kurkuma, gember en citroen of limoen toe om de spijsvertering te ondersteunen.
+ neem je smoothie op kamertemperatuur of voeg zelfs wat heet water toe. Laat ijsblokjes en bevroren fruit achterwege.
+ je kunt ook je groenten eerst een paar minuten blancheren of stomen alvorens ze verder in de smoothie te verwerken.
+ beperk het aantal ingrediënten, ook de superfoods (of kies er slechts één uit). Houd het simpel: less is more!
+ gebruik wat kokosvet om de droge, ruwe kwaliteit van sommige groenten (zoals spinazie en broccoli) te compenseren.
+ probeer je smoothies eens te maken zonder fruit.
+ neem niet elke dag een groene smoothie, maar bijvoorbeeld 2 of 3 per week.

Wat is het alternatief?

Ben je erachter gekomen dat een groene smoothie voor jou niet werkt? Dan kun je altijd nog kiezen voor een groene soep! Denk aan broccolisoep, courgettesoep, soep van boerenkool of een mix van verschillende groenten. Combineer met ui, knoflook en verschillende keukenkruiden. De mogelijkheden zijn echt eindeloos en in alle gevallen beter voor de vertering dan een smoothie :).

Wil je hier meer over weten? Laat het me weten in een reactie onderaan dit bericht. Ik hoor graag van je!

Liefs,
Suzan