In een eerder artikel schreef ik er kort al iets over: voor de spijsvertering (waarvan de Milt en de Maag de basis vormen) is het het fijnst om drie warme maaltijden per dag te hebben. Zeker wanneer de maaltijden goed zijn klaargemaakt – d.w.z. met alle vijf de smaken eraan toegevoegd – dan is een maaltijd goed te verteren, is het voedzaam en geeft het na het eten geen klachten zoals bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel, vermoeidheid of oprispingen. Dit geldt natuurlijk ook voor een warm ontbijt.
Het zit niet in onze cultuur
Toen ik in 2008/2009 in de workshops van Jutta Koehler voor het eerst kennismaakte met de Chinese voedingsleer kwam het warme ontbijt al in les 1 ter sprake. Mijn allereerste reactie was:
“Een warm ontbijt?!?”
En dit is precies de reactie van de meeste mensen als ik hierover vertel. Een warm ontbijt zit gewoon niet in onze cultuur. De meeste Nederlanders groeien toch op met een ontbijt dat bestaat uit een paar boterhammen, een bakje yoghurt en/of wat vers fruit. Alhoewel ik ook zie, dat een warm ontbijt steeds meer terrein begint te winnen :). Als je het mij vraagt een goede ontwikkeling, want voor de spijsvertering zijn koude ontbijtjes niet ideaal; ze zijn zeer moeilijk te verteren, thermisch koud en vormen daardoor een belasting voor het spijsverteringsstelsel. Dat kan weer voor veel fysiek ongemak zorgen, zeker op de lange termijn.
Maar ja, als je dan wilt switchen naar een warm ontbijt, dan betekent dat dat een aantal oude en vaak levenslange gewoonten rigoureus op de schop gaan… Maar wat ga je dan ’s morgens eten?
Wat je zoal kunt eten als warm ontbijt
Een warm ontbijt klinkt ingewikkelder dan dat het in feite is. Het enige dat je nodig hebt, zijn een paar goede basisrecepten en je kunt al van start. Hieronder deel ik drie mogelijkheden die ik zelf veel toepas voor een warm ontbijt en waarmee je goed kunt afwisselen.
1. Havermout
Havermout is in meerdere opzichten een gezonde start van de dag. Het zit namelijk boordevol vezels en dat maakt dat havermout een langdurig verzadigd gevoel geeft. De vezels zorgen bovendien voor een goede werking van de darmen. Dat komt doordat vezels veel vocht aantrekken, waardoor obstipatie (ook wel Darm Qi Stagnatie) wordt voorkomen.
Verder is havermout rijk aan eiwitten die bestaan uit essentiële aminozuren die normaal alleen in dierlijke producten wordt aangetroffen. Dus ben je vegetariër of veganist, dan is havermout zeker een goede keuze.
Tenslotte bevat havermout vooral langzame koolhydraten die dus langzaam in het lichaam worden opgenomen en daardoor bijdragen aan een stabiele bloedsuikerspiegel.
Eindeloos variëren met havermout
Doordat havermout van zichzelf een neutrale smaak heeft (en ‘kaal’ best wel een beetje saai is), kun je het het beste wat ‘opleuken’ met verschillende extra’s. Die kun je er tijdens het koken het beste aan toevoegen. Denk bijvoorbeeld aan stukjes appel, kokossnippers, gedroogd fruit zoals pruimen, rozijnen en abrikozen, maar ook stukjes cacao, noten en zaden combineren heel goed. En vergeet ook het snufje kaneelpoeder of kardemom niet.
Het beste kies je voor volkoren havermout die je wat langer moet koken en waarvan de vlokken redelijk intact blijven tijdens het koken. Deze havermout bevat de meeste voedingsstoffen. Instant havermout kun je het beste links laten liggen. Deze varianten zijn zo sterk bewerkt, dat de voedingsstoffen ver te zoeken zijn.
Fytinezuur
Haver bevat fytinezuur. Van nature is dat een stof die de plant bij zich draagt om zichzelf te beschermen tegen dieren en mensen die de plant opeten. Het is geen giftige stof in de zin van dat je er ernstig ziek van wordt. Wel is het zo, dat het zich bindt aan mineralen, vitamines en sporenelementen in het lichaam. Het verhindert dat deze goed worden opgenomen en kan daardoor tekorten veroorzaken (van met name ijzer, zink en calcium). Om dit te voorkomen, is het verstandig om de havermout (met ongeveer 10% boekweit-korrels) circa 8 uur te weken in wat water met een beetje zuur (bijvoorbeeld citroensap of appelazijn). De boekweit-korrels bevatten fytase, een enzym dat helpt om het fytinezuur af te breken en de negatieve werking ervan op te heffen.
2. Soep
“Soep als ontbijt? Ik moet er niet aan denken!” Dat is een reactie die vaak krijg als ik deze mogelijkheid voor een warm ontbijt opper. Zo dacht ik er in het begin ook over, maar echt… een goede soep is zelfs ’s morgens heel smakelijk en voedzaam. Misschien denk je liever niet aan een currysoep, een uiensoep of een pindasoep, maar er zijn zoveel andere opties. Denk bijvoorbeeld aan een zoete aardappelsoep of een pompoensoep. Van deze laatste soep maak ik dit weekend een flink pan klaar. Wil je het uitproberen? Ga dan naar De Maaltijdenservice en laat het me weten als je een soep wilt bestellen. Dan houd ik wat voor je apart.
Het grote voordeel van soep is, dat je er grote hoeveelheden groenten in kwijt kunt en dat je er ook eindeloos mee kunt variëren. Om jezelf in de ochtend wat tijd te besparen, is het wel verstandig om in één keer een grote pan soep klaar te maken en deze in porties in te vriezen. Alleen even opwarmen in een steelpannetje en klaar is je warm ontbijt.
3. Pannenkoeken
Dit is een echte verwennerij! Pannenkoeken maak ik graag in het weekend als ik wat meer tijd heb. Meestal maak ik genoeg beslag, zodat ik er twee of drie dagen mee vooruit kan. Natuurlijk maak ik geen pannenkoeken van een kant-en-klaar pannenkoekmeel uit de winkel, maar maak ik ‘m helemaal zelf. Ik doe dit nu sinds 2009 en in die tijd heb ik m’n pannenkoekbeslag verder doorontwikkeld. De meest recente versie deel ik graag hieronder met je.
Ingrediënten voor circa 6 pannenkoeken:
300 ml volle havermelk
100 gram havermout (houd er rekening mee dat deze een nachtje moet weken)
1 flinke theelepel bakpoeder
1 eetlepel versgeperst citroensap
1/2 theelepel rasp van de citroenschil
2 eetlepels fijngemalen edelgist-vlokken
1 kleine theelepel kokosbloesemsuiker
Snufje zout, kaneel en zwarte peper
1 scheutje olijfolie + een scheutje olie om in te bakken
2 eetlepels gebroken lijnzaad en 6 eetlepels water*, met elkaar gemengd en 5 minuten laten staan
* Je kunt i.p.v. lijnzaad en water ook 2 eieren of 1 banaan gebruiken, maar die gebruik ik zelf liever niet. Daarover in een volgend artikel meer.
Bereiding:
Doe de havermout in een kom en voeg er de havermelk en het citroensap aan toe. Dek het af en laat het een nacht weken.
De volgende dag voeg je alle andere ingrediënten toe en mix je het met de staafmixer goed door elkaar.
Scheutje olie in de koekenpan, goed heet laten worden en dan… bakken maar! Let op: het beslag is wat dikker dan een ‘normaal’ beslag uit de winkel, dus doe per pannenkoek niet al te veel beslag in de pan en zorg ervoor dat het beslag naar de randen van de koekenpan uitloopt. Zo krijg je mooie, dunne pannenkoeken, die in de pan ook gemakkelijk om te keren zijn.
Kies je favoriete topping voor een smakelijke finishing touch: misschien wat gekookt rood fruit, een scheutje ahornsiroop of wat warme rozijnen met appel en kaneel.
Wil je meer inspiratie voor een warm ontbijt?
Dan is het nieuwste boek van Jutta Koehler – Ontbijt Je Fit – misschien wel iets voor jou! Hierin beschrijft ze 50 heerlijke, voedzame en heilzame recepten, samengesteld op basis van de Chinese vijf elementen voedingsleer. Een ideaal boek voor als je je wat meer wilt gaan oriënteren op een warm ontbijt volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde.
Veel plezier en eet smakelijk!
Liefs,
Suzan