Houd je weerstand hoog met deze 5 TCM-tips

Om ziekte, griep en verkoudheid buiten de deur te houden, is het belangrijk om je weerstand hoog te houden of te versterken. In dit artikel vertel ik je graag over hoe we vanuit de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) tegen weerstand aan kijken en wat je in de winter kunt doen en laten om jouw weerstand hoog te houden of te versterken.

Weerstand: een korte introductie in Qi

Weerstand is het natuurlijke vermogen van je lichaam om je te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Om die natuurlijke bescherming zo sterk mogelijk te maken, is het belangrijk dat je je Qi (spreek uit als “Tjie”) sterk houdt. In de Chinese geneeskunde is het begrip Qi enorm belangrijk. Het kan het beste worden vertaald als “energie”. Het is de energie die zich overal om je heen en in je bevindt. Het is de energie die al je lichaamscellen met elkaar verbindt. Als er Qi is, dan is er leven. Als er geen Qi is, dan is er ook geen leven. Qi = leven.

Je ziet het niet, het is er wel

Qi is niet zichtbaar, maar het kan wel zichtbaar worden gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan het hart. Dat kun je duidelijk voelen kloppen en bij een hartecho kun je het zelfs ook zien kloppen. Echter, de drijvende kracht achter het kloppen van het hart, het pulserende Hart Qi, kan alleen indirect door middel van een hartfilmpje (ECG – Electro Cardiogram) worden weergegeven. Hetzelfde geldt voor de hersenactiviteit die door middel van een hersenfilmpje (EEG – Elektro Encefalogram) in beeld kan worden gebracht. In beide onderzoeken worden elektrische impulsen gemeten.

Evenals het hart en de hersenen hebben alle andere organen en weefsels ook een elektrische drijfkracht. Deze is niet zo duidelijk pulserend of flikkerend als bij het hart en de hersenen, maar het is eerder een subtiele pomp die de organen helpt functioneren.

Qi is dus goed te vergelijken met elektriciteit. Je weet dat het er is als je het lichtknopje aanzet en de lamp gaat branden. Met Qi is het hetzelfde: je weet dat het er is, omdat je de werking ervan kunt waarnemen. Je leeft! Qi is als het ware elektriciteit met een hele hoge intelligentie. Het weet op welke plek in het lichaam precies wat het moet doen (al meteen vanaf de conceptie!).

Voorhemelse Qi

De kracht van jouw Qi, jouw levenskracht en dus ook jouw weerstand, wordt in grote mate bepaald door de energie die je tijdens de conceptie van je ouders meekrijgt. Dit wordt ook wel Voorhemelse Qi genoemd. De Voorhemelse Qi is de energie die jou als embryo in de baarmoeder heeft gevoed; het is de basis van je leven. Deze Voorhemelse Qi is zeer kostbaar; je ontvangt het slechts eenmalig. Als het op is, is het op en houdt je leven op.

Voorhemelse energie zit als het ware in je kluis opgeslagen (dat zijn de Nieren; daar kom ik in een ander artikel nog wel een keer op terug) en alleen wanneer het nodig is, open je de kluis om er iets uit te nemen. De dieven die je in een rap tempo kunnen beroven van je Voorhemelse Qi zijn met name veel overwerk, veel lichamelijk zware arbeid, overmatige seksuele activiteit en emotionele spanningen. Als je deze dieven bij de voordeur staande kunt houden, dan is dat dus gunstig voor je Voorhemelse Qi.

Nahemelse Qi

Vanaf het moment dat je geboren werd, ben je Nahemelse Qi gaan aanmaken. Je maakt Nahemelse Qi aan door middel van voeding (Maag en Milt) en frisse lucht (Longen). De Nahemelse Qi is de energie die je dagelijks verbruikt. Als je het goed doet, maak je dagelijks meer aan dan je verbruikt en houd je aan het einde van de dag wat Nahemelse Qi over, zodat daarmee de Voorhemelse Qi ’s nachts wat kan worden aangevuld.

M’n TCM docente legde het verschil tussen Voorhemelse en Nahemelse Qi heel beeldend uit. Ze zei: “Zie je Voorhemelse Qi maar als een pot met knikkers. Telkens als er knikkers uit de pot gaan (door overwerk, stress etc.) raakt de pot leger. De verloren knikkers komen niet meer terug. Je kunt hooguit de knikkers die er nog in zitten een beetje oppoetsen (met Nahemelse Qi). Is je knikkerpot leeg, dan houdt het leven op”.

Beschermende Qi

De Nahemelse Qi kan nog verder worden onderverdeeld in voedende Qi (Ying Qi genoemd) en  beschermende Qi (Wei Qi genoemd). Ying Qi voedt de interne organen en het hele lichaam. Het is de Qi die geactiveerd wordt als een naald in een acupunctuurpunt geprikt wordt. Wei Qi beschermt het lichaam tegen invloeden van buitenaf, zoals wind, koude, warmte en vocht. Wei Qi stroomt aan de buitenkant van het lichaam, in de ruimte tussen de huid en de spieren.

Om je weerstand hoog te houden of te versterken is het dus belangrijk om je Voorhemelse Qi te koesteren en je Nahemelse Qi sterk te houden. Je lichaam wordt dan goed gevoed door een optimaal Ying Qi en beschermd door een optimaal Wei Qi en het hele proces wordt ondersteund door een sterke Voorhemelse Qi.

Weerstand hoog houden en versterken

Om je weerstand hoog te houden of te versterken, is het dus zaak om je Nieren, Longen, Milt en Maag te beschermen en te voeden. Hieronder geef ik een aantal praktische tips voor hoe je dat eenvoudig kunt doen.

1. Neem meer rust en ontspanning

In de winter trekt de natuur zich helemaal terug. De bomen hebben hun bladeren verloren, alles is dor en droog, de dagen zijn kort, de avonden lang en de buitentemperatuur daalt. De winter wordt ook wel het meest yinne seizoen genoemd. Yin staat voor donker, afkoelend, kalmerend, rustend, bezinnend en vertragend. Dus juist in deze periode is het goed om wat meer te rusten en niet als een malle door te hollen. Ga ’s avonds wat eerder naar bed en zorg voor een goede nachtrust. Geniet wat vaker van een moment met een dekentje op de bank, kopje thee erbij en misschien wel een goed boek.

De winter is ook bij uitstek de tijd voor meditatie en zelfreflectie. Kijk eens waar je nu staat en hoe je daar bent gekomen. Wat is er goed gegaan? Wat kan er beter? Waar wil je naartoe? Welke oude patronen wil je doorbreken en welke nieuwe gewoonten wil je je eigen maken? Niet voor niets is dit de tijd van de ‘goede voornemens’. Het is tijd om oude zaken, die je niet meer dienen, los te laten en nieuwe dingen te verwelkomen zodat je straks in het voorjaar kunt ‘losbarsten’ met hernieuwde energie. Als herboren!

Ben je niet van het stilzitten en mediteren? Weet dan dat bewegen zoals in Tai Qi, Qi Gong, een rustige vorm van yoga of een wandeling ook heel heilzaam kunnen zijn. Het gaat erom dat je jezelf niet uitput in activiteiten. Denk weer aan de natuur: veel bloemen en planten zouden in het voorjaar niet tot bloei komen als ze de winter niet gebruikten voor hun ‘winterslaap’.

2. Houd jezelf lekker warm

Draag warme kleding en bedek je polsen, enkels en onderrug. Eventueel kun je nog een kruik gebruiken om je onderrug te verwarmen. Heb je door de regen gefietst en is je kleding nat geworden? Stap dan lekker onder een warme douche, maar trek in ieder geval droge kleding aan.

Bedek ook je hoofd en nek met een muts of capuchon en shawl. Hierdoor ben je beter beschermd tegen vooral wind en koude die gemakkelijk via de nek het Wei Qi aantast, het lichaam binnendringt en je dus meer vatbaar bent voor verkoudheid en griep.

Ga niet naar buiten met nat haar. Ga ook niet slapen met nat haar en vermijd zitten op een koude ondergrond zoals bijvoorbeeld metalen stoelen of beton.

3. Stimuleer de longen

Ga regelmatig naar buiten voor een wandeling in de frisse lucht. Het maakt echt een verschil voor je weerstand en je algehele welbevinden en nu begrijp je ook waarom.

Om de longen wat meer te trainen, kun je ook ademhalingsoefeningen doen. Bijvoorbeeld de 4-4-4-4-oefening. Dit houdt in dat je in 4 tellen inademt, 4 tellen vasthoudt, 4 tellen uitademt en dan 4 tellen wacht voor de volgende inademing van 4 tellen. Als de oefening je met 4 tellen goed afgaat, kun je kijken of je dezelfde oefening ook met 5, 6, 7 of 8 tellen kunt doen. Deze oefening maakt niet alleen de longen sterker, maar ook de geest kalmer.

4. Kies warme voeding

Om overvloedige Nahemelse Qi te kunnen produceren, is het essentieel om jezelf goed te voeden en de Milt en de Maag daarmee te ondersteunen. Dit bereik je door hoofdzakelijk warme, gekookte voeding te gebruiken. Voorkom zoveel mogelijk rauwe voeding zoals sla, rauwkost en rauw fruit, maar kies eerder voor knolgroenten zoals bietjes, winterpeen, uien, knolselderij, (zoete) aardappel, pastinaak en schorseneer. Deze groenten dragen bij aan de verwarming van het lichaam van binnenuit en dat effect is nog groter als je het langzaam gaart in bijvoorbeeld een soep, een ovenschotel of een stoofpotje.

Peulvruchten zoals erwten, linzen en allerhande bonen (van kidneybonen, zwarte en bruine bonen, adukibonen tot mungbonen) geven een heerlijk warm en weldadig gevoel van binnen. Ze zitten bovendien vol vezels en eiwitten. Echt een waardevolle aanvulling voor als je minder of helemaal geen vlees eet.

5. Drink meer water

Het menselijk lichaam bestaat voor ca. 75% uit water. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat je lichaam beter functioneert wanneer je voldoende water drinkt. Gekookt, heet water. Alsof je thee gaat zetten, maar dan zonder theezakje. De hoeveelheid? Dat hangt een beetje af van jouw activiteiten en lichaamsbouw. Als leidraad geef ik meestal aan 3% van je lichaamsgewicht. Dus is je lichaamsgewicht 70 kg ga dan uit van circa 2 liter water per dag. En dat is alleen water. Geen koffie, thee, melk, limonade of wat dan ook. In dit artikel leg ik meer uit over waarom het drinken van water zo belangrijk is.

Maak jouw weerstand tot prioriteit

De keuzes die je dagelijks maakt op het gebied van leefstijl en voeding bepalen voor een groot deel je gezondheid en weerstand. Of je die keuzes nu bewust maakt of niet. Als je jouw gezondheid en weerstand tot prioriteit maakt, dan ga je dat merken in je dagelijks leven, je fitheid, flexibiliteit en vitaliteit.

Kun je wel wat hulp gebruiken om fitter in je vel te komen? Vraag dan een Fem Fit gesprek aan. In deze gratis telefonische sessie geef ik graag m’n ideeën, tips en inspiratie aan je door. Wie weet, tot binnenkort!

VRAAG HET FEM FIT GESPREK AAN

Liefs,
Suzan

2 reacties op “Houd je weerstand hoog met deze 5 TCM-tips”

  1. Lieve Suzan, dank voor je mooie Qi- uiteenzetting en tips! Ik heb een tijdje Qi gong gedaan en herken wel eea. Het toepassen daar schort het nog wel eens aan maar elke dag is er weer een om opnieuw te beginnen! Enkele tips volg ik al maar met het extra lezen erover beklijft het nog beter.
    Dapper dat je het hele traject aangaat, goed om aan de moeilijke periodes een positieve draai te geven.
    Liefs Joke

    1. Ha lieve Joke,

      dank je wel voor je reactie. Ja inderdaad, 5-6 jaar studie TCM (acupunctuur, TuiNa en kruiden) is niet niks, maar ik ben ervan overtuigd dat het een waardevolle aanvulling is op reflexzone-therapie en ik je dus nog beter van dienst kan zijn in de toekomst. Deze artikelen zijn op dit moment de manier om de nieuwe kennis alvast te delen :).

      Liefs,
      Suzan

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *